Artykuły dotyczące bitwy łódzkiej - część 26

Odcinek 26 moich materiałów na temat bitwy łódzkiej z czasopism: Nowy Kurjer Łódzki, Nowa Gazeta Łódzka i Rozwój z okresu 18.08 – 31.12.1914.  
Słownictwo i stylistykę zachowałem w oryginalnej pisowni.

Nowa Gazeta Łódzka – Czwartek, 14 października 1914

Sieradz - w Sieradzu most szosowy przez warte reperowany jest powtórnie. Cała flotylla łódek aluminiowych użyta została przez saperów niemieckich, do podwozu materiałów i ludzi. Most będzie w czwartek zupełnie gotowy.

Piotrków – miasto wróciło do normalnego stanu oswajając się z przemarszami wojski i przelotami aeroplanów itp. Dokucza miastu brak węgla i nafty. Dzisiaj najwięcej węgla posiadają stróże, gdyż zdążyli nazbierać spore ilości tych czarnych diamentów ze składów kolejowych, przed okupacją miasta przez wojska niemieckie. Ruch kolejowy w stronę Sosnowca i Skierniewic już się odbywa.

Skierniewice – z kół wojskowych dochodzą do nas szczegóły wypadków, jakie miały miejsce w Skierniewicach w czasie ostatniej doby. W tej miejscowości wojska rosyjskie zgromadzone były według otrzymanych informacji z niemieckiego źródła, w znacznie większej ilości, niż niemieckie. Z łódzkiego garnizonu wyruszyła landwera i wspólnie zaatakowano Rosjan, po czym na razie ustępowano z pola, a nawet zainscenizowano odwrót, w coraz to większym tempie. Manewr ten, według tego źródła, miał na celu zamaskowanie innej aukcji,mianowicie, przeprawy przez Wisłę, na wschód od Grójca. Manewr ten wypełniony został ku zadowoleniu władz wojskowych niemieckich, gdyż przeprawa przez Wisłę, uskuteczniona została z powodzeniem, wobec odciągnienia z tamtąd wojsk Rosyjskich.

Piotrków – przy naprawianiu tunelów kolei warszawsko-wiedeńskiej w okolicy Piotrkowa, władze wojskowe niemieckie, użyły więźniów Piotrkowskich. Za pracę swą więźniowie są wynagradzani pieniężnie.

Nowa Gazeta Łódzka – Piątek, 16 października 1914

Koluszki – stacja Koluszki, i znajdujące się na niej budynki zostały znacznie zniszczone. Zwrotnice zostały aż do stacji Rogów, powysadzane, po czym wskutek detonacji we wszystkich budynkach powypadały szyby z okien i uszkodzone zostały zegary. Częściowo zniszczone zostało wnętrze stacji. Studnia na stacji nie uległa jednak zniszczeniu.

Sieradz – Zduńska Wola – nad jadącymi ze Zduńskiej Woli do Sieradza, w dalszym ciągu rozciągnięta jest ścisła kontrola wojskowa, której funkcjonariusze nie przepuszczają nikogo, kto nie posiada przepustki, wydanej przez odnośne władze wojskowe. Jadących zaś z Sieradza do Widawy władze żadnych przeszkód nie stawiają.

Sieradz – w zeszły wtorek przybył tu niemiecki oddział lotniczy, składający się z jednego Zeppelina, oraz kilku aeroplanów. Oddział ten dla swoich aparatów zajął place, przylegające do tutejszego gmachu monopolowego.

Piotrków – tunel kolejowy przy ulicy Odeskiej, oraz tunel w Ludkach, niedawno częściowo zburzone, obecnie przez saperów wojsk niemieckich zostały odbudowane i oddane do użytku kolejowego.

Piotrków – Stolberg – Piotrków przez władze niemieckie przemianowany został w celu uczczenia pamięci majora hr. Stolberga, pierwszego niemieckiego komendanta m. Piotrkowa, który zginął w bitwie. Na listach, wysyłanych do Piotrkowa, umieszczany winien być adres ”Piotrków-Stolberg”.

Piotrków – w mieście budzi sensację 10-cio letni chłopczyna, służący w wojsku niemieckim jak ochotnik cyklista. Ochotnik ten nazwiskiem Heinrich Kranz, pociągnął na wojnę z ojcem, który oprócz niego posiada jeszcze dwóch synów w szeregach czynnej armji . Najmłodszego zaś syna zabrał ze sobą, nie mając u kogo go zostawić, z powodu śmierci żony i braku krewnych.

Sieradz – wskutek ustawicznych przemarszów i postojów w Sieradzu oddziałów wojskowych oraz dłuższej przerwy w komunikacji, w mieście tym daje się dotkliwie odczuwać brak artykułów pierwszej potrzeby, zapałek, nafty, soli, cukru, kawy, herbaty i wyrobów tytoniowych.

Rozwój 16 października 1914

Aleksandrów – przed opuszczeniem Aleksandrowa wojska rosyjskie zniszczyły połączenia telefoniczne i pozabierały aparaty.

Łęczyca – na drodze wiodącej z Łęczycy do Łodzi, wojska rosyjskie pozrywały mosty pod Łęczycą i Parskami. Przybyli dziś na targ mieszkańcy Łęczycy opowiadają, że od kilku dni nie ma, ani wojsk rosyjskich, ani też niemieckich. Po drodze do Łodzi nie widać żadnych podjazdów.

Rozwój 17 października 1914

Sieradz – życie normalne miasta poczyna już obecnie wchodzić w zwykły swój tryb. Nowo mianowany landrat niemiecki przybył już do miasta i rozpoczął pełnienie swych funkcji urzędowych. Do Sieradza przybywają codziennie po dwa pociągi osobowe kolei kaliskiej. Bilet przejazdu dla jednej osoby kosztuje jedną markę. Do Sieradza przybywają codziennie, zbiegowie powracający do opuszczonych domowych pieleszy. Rosyjskie pieniądze kursują w mieście na równi z niemieckimi. Waluta rubla równa się 2 markom. Porządku w mieście strzeże Milicja Obywatelska. Przez miasto przeciągają stale oddziały wojsk niemieckich, udając się w różnych kierunkach.

Zgierz – wczoraj po południu po uprzątnięciu szosy z gruzów wysadzonego wiaduktu kolei kaliskiej przywrócono komunikację pieszą i kołową do Zgierza, która przedtem skierowana była przez wieś Krzywie. 

Tramwaje dotąd dochodzą tylko do wiaduktu, lecz dziś popołudniu ma być linia tramwajowa zupełnie oczyszczona i pociągi tramwajowe będą dochodzić do Zgierza.

 

Pocztówka zamieszczona powyżej, pokazuje teren wojny i zniszczenia w Prusach Wschodnich, jest warta pokazania.