Pamiętnik znaleziony w... - Radomsko - Bełchatów - Wojna - 1914 - cz.8

Po dwóch tygodniach rosyjskie wojska się cofnęły dalej na wschód poza Niechcice, my zaś mogliśmy powrócić do swego gospodarstwa. Gdyśmy przybyli na miejsce, naszym oczom przedstawił się nędzny widok. Pola okopami i pociskami działowymi poryte, oziminy stratowane, zborze ze stodół wyniesione, kartofli połowa wyniesiona, zaś na środku obory palono ogień - dziw, że nie spalili zabudowań, dwie świnie, które żeśmy pozostawili jak i drób zjedli żołnierze. Pozostał tylko pies i kot.
A na pamiątkę pozostały poza stodołą dwie mogiły poległych żołnierzy, w jednej 32 Rosjan, a w drugiej dwóch austryjaków, jak również i po sąsiednich polach pełno było mogił, a w nich ci, których zabrała do siebie straszna okrutna i nieludzka: Wojna!, Wojna!, Wojna!, co za straszny i grozą cuchnący wyraz, jeżeli wsłucha głębiej w to słowo: Wojna! Gdzie kultura?. Gdzie cywilizacja ludzkości?. Kiedy ludzie byli dzicy nie oświeceni, nie dziw, że napadali na siebie jak zwierzęta, ale kiedy cywilizacja poczęła udoskonalać ludzkość wytykając cel i postępowanie człowieka nie jak zwierzę, ale jak człowiek król i pan ziemi. I człowiek się udoskonalał, wrabiał stopniowo wchodząc na coraz wyższy szczebel oświaty. Z jednym godnym potępienia człowieka, ludzkość nie potępiła, nie odrzuciła od siebie, z wzajemnym napadaniem na siebie, bijąc się i mordując w tak straszny sposób, gdyż człowiek udoskonalając rozum, udoskonalił jednocześnie i narzędzia zbrodnicze i sposoby walki. A kiedy się już wzniósł człowiek ponad szczyty z narzędziami zbrodniczymi, wymyślił jeszcze straszne i śmiertelne gazy, najstraszniejszy i nieludzki sposób walki.
Przed wszystkimi narzędziami wojowniczymi może się człowiek ukryć, ale przed gazami już nie ukryje się nikt i nic. Nawet niewinne ptactwo padnie ofiara ludzkiego zwierzęcego rozumu. Na samą myśl, człowieka dreszcze przechodzą nad niektórym i okrutnym sposobem walki. O!, bo ludzie nie są jeszcze udoskonaleni ludźmi ale zwierzętami po stokroć gorszymi od najdzikszych zwierząt, jak lew jest królem zwierząt - tak człowiek jest królem zwierząt i siebie.
Gdzie nauka Chrystusa!, gdzie słowa Jego: Pokój przynoszę Wam!. Zostaliśmy Jego zwolennikami: Chrześcijanami. Ale czy idziemy za nauką Chrystusa?. Czy wykonujemy jego przykazania?. O! lepiej nie pytać i nazywać się Chrześcijanami, bo przybraliśmy imię Baranka, a nazwisko Wilka. Nauką Chrystusa uczyniliśmy handel, wykorzystując każdą Jego naukę do swych celów i dążeń. Biada Ci Ludzkości !!!