Będków - Getto - Egzekucja - Mord - 1942

     Jestem w trakcie gromadzenia archiwalnych dokumentów dotyczących Getta w Będkowie. Moja ostatnia wizyta w Państwowym Archiwum w Tomaszowie Maz. zaowocowała ponad 200 nowymi dokumentami. Przedstawiam jeden z nich. Żydowska Rada podaje wykaz "zmarłych" 28 kwietnia 1942 roku w Będkowie... To były ofiary pokazowej egzekucji przez niemieckiego okupanta. Nawet to było zakazane, żeby napisać słowo "rozstrzelani"... 

Na zdjęciu: Agnieszka Łabęcka z Będkowa, Kacper Buldecki opiekun cmentarza ewangelickiego w Brzezinach, Dominik Trojak z Muzeum w Gałkowie, Damian Polny z Muzeum w Koluszkach, Bogusław Przywara były sołtys z Będkowa.

    W dniu 28 kwietnia zjawiliśmy się w 81 rocznicę barbarzyńskiego mordu na mieszkańcach Będkowa, na leśnym cmentarzu żydowskim. Uroczyście odczytane zostały imiona i nazwiska zamordowanych, złożyliśmy symboliczne kwiaty i elektroniczne znicze.

    W jednym z dokumentów będących w posiadaniu IPN jest informacja, że egzekucji dokonała żandarmeria z Koluszek przy drodze do Będkowa w stronę Łaznowa. Zwłoki ofiar pochowano na cmentarzu żydowskim w Będkowie.

                        Państwowe Archiwum w Tomaszowie Maz.

- Getto w Będkowie.
Utworzone na przełomie IV i V 1942 r. zlikwidowane  we IX 1942 r. Ogółem w getcie przebywało około 300 żydów, m.in. z Będkowa, Rzgowa i Tuszyna. Mieszkańcy getta pracowali na terenie gospodarstwa rolnego, przy budowie drogi Będków - Prażki oraz wykonywali prace porządkowe na terenie Będkowa. 10 osób hitlerowcy rozstrzelali podczas likwidacji getta. Pozostałe wywieźli ze stacji kolejowej Skrzynki* do ośrodka zagłady w Treblince.**...

- Pacyfikacje niemieckie na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej 1939–45

w Łódzkiem; niektóre miejscowości były pacyfikowane wielokrotnie, np. Aleksandrów, gdzie 1939–44 zamordowano 290 mieszk., zraniono 43, deportowano na roboty przymusowe 434, spalono 113 gospodarstw. Większość pacyfikacji cechowało wyjątkowe bestialstwo; we w. Łaźnie 5 dzieci, po zastrzeleniu matek, pogrzebano żywcem; przypadki palenia żywych ludzi zdarzyły się w kilkudziesięciu miejscowościach; po 10 i więcej osób spalono żywcem we w.: Będków, Biała, Borowiec, Brenna, Bór Kunowski, Cecylówka, Ciepielów Stary, Jabłoń-Dobki, Henryków, Michniów, Pogorzany, Przyrów, Rakówka, Raszówka, Serbinów, Skronina, Szarajówka, Ulatowo, Wanaty, Zygmuntów. Ogółem okupanci niem. dokonali na ziemiach pol. kilku tys. pacyfikacji, podczas których mordowali bezbronnych mieszkańców; tylko podczas ok. 800 akcji, w których uśmiercono po 10 i więcej osób, pozbawiono życia 20 tys. ludzi. 

Źródło:

Pacyfikacje niemieckie na ziemiach polskich w czasie II wojny ...

 

- …”Jeszcze w kwietniu 1942 r. Niemcy zamordowali we wsi 6 Żydów, natomiast w lipcu lub sierpniu tego roku Żydzi z Będkowa zostali przesiedleni do Białej Rawskiej”…

Według dokumentów Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich jesienią 1942 roku w Będkowie dwaj żandarmi zastrzelili obywatela polskiego pochodzenia żydowskiego na ulicy,który odmówił oddania kołnierza futrzanego. Zwłoki ofiary pochowano na cmentarzu żydowskim w Będkowie.