poniedziałek, 2 grudnia 2024

Andrzejów - Kościół ewangelicki - Andrespol - Nowosolna - Deutsche Post - 1917

 

Deutsche Post : blatt des Deutschen Vereins für Lodz und Umgegend und der Deutschen Selbsthilfe : erscheint wöchentlich einmal, Sonntags. 1917-07-08 Jg 3 Nr 27


                                              ŚWIĄTECZNY DZIEŃ W ANDRZEJOWIE

Niedawno pastor Enth opisał na łamach naszej gazety powstanie siostrzanych kolonii Andrzejów i Andrespol oraz zaznaczył, że 29 czerwca ma się odbyć poświęcenie ukończonego krótko przed wojną niewielkiego kościoła w Andrzejowie, zniszczonego przez rosyjskie pociski podczas walk o Łódź w grudniu 1914 roku i odbudowanego w ubiegłym roku.

    Wyczekiwana z niecierpliwością przez mieszkańców obu miejscowości odbudowa dobiegła końca. Starsi i młodsi zapamiętają ją na kolejne dziesięciolecia, bo szczególnego znaczenia nadała jej obecność wielu gości honorowych z Łodzi i Warszawy oraz licznych gości z okolic. Na pierwszy plan wysunęła się duchowa więź, która już teraz - a miejmy nadzieję, że w przyszłości będzie jeszcze silniejsza - łączy miasto i Niemców z regionu.

     Dzień był upalny, nawet porankowi brakowało orzeźwiającego chłodu. Na dworcu kolejowym gości z Łodzi witali panowie z komitetu budowy i wzmocniony chór puzonowy. Kilku młodych mężczyzn jechało na czele pociągu wagonowego, który zabierał gości honorowych. Po tym, jak goście przybywający pociągiem z Warszawy również zostali odebrani ze stacji w swoich zwyczajowych strojach i znaleźli gościnne przyjęcie w domu naczelnika kościoła, pana Friese, obcokrajowcy i miejscowi zebrali się przed domem na uroczystą procesję, na czele której szli przedstawiciele konsystorza z duchowieństwem. 

    Odmówiono modlitwę na pożegnanie poprzedniego miejsca kultu, starej szkoły. Ulicą przeszedł orszak strażacki. Przed drzwiami nowego kościoła stanął zastępca superintendenta generalnego, pan Gundlach. Zastępca superintendenta generalnego, radny konsystorialny Gundlach, wygłosił przemówienie powitalne, w którym podkreślił, że dla parafian i ich proboszcza dzisiejszy dzień jest jednym z najlepszych w ich życiu. Zastępca prezydenta konsystorza, pan Firnhaber, przekazał pozdrowienia i najlepsze życzenia od konsystorza i otworzył nowy kościół kluczem podarowanym mu przez zarząd kościoła. Poświęcenia kościoła dokonał Superintendent Angerstein, który w swoim przemówieniu nawiązał do słów Lutra wypowiedzianych podczas poświęcenia kościoła w Torgau. Liturgię i spowiedź odprawił pastor Gerhardt, który w czasie wojny współzarządzał parafią kantoratu andrzejowskiego z Łodzi. Kazanie wygłosił pastor Enth z Nowosolnej, obecny miejscowy pastor. Przypomniał słuchaczom o wielu punktach orientacyjnych trudnych czasów, w których się znajdujemy; o zniszczonym kościele i pobliskim cmentarzu z pokrytymi kulami kamieniami pamiątkowymi, który stał się również cmentarzem żołnierskim. Pokój Boży powinien teraz wyjść z poświęconego miejsca do niemieckich wiosek Andrzejów, Andrespol, Struża i Wiśniowa Góra, które połączyły się, tworząc parafię kantoratu. Zakończył tekstem biblijnym: „Pamiętaj o Panu na obczyźnie!”. - Uroczystość uświetniły pieśni śpiewane przez chór parafii Trójcy Przenajświętszej w Łodzi oraz chór parafii Braci Mniejszych w Łodzi. Udział wzięły również połączone chóry puzonowe z Andrzejowa i Nowosolnej.

     Podczas obiadu gości honorowych w domu naczelnika kościoła, pana Krause, pastor Geißler przekazał pozdrowienia i życzenia od Stowarzyszenia Gustawa Adolfa. Przekazał pozdrowienia i życzenia od Stowarzyszenia Gustawa Adolfa, którego pomoc umożliwiła odrestaurowanie małego kościoła w krótkim czasie. Oprócz wymienionych już gości honorowych, obecni byli również następujący panowie: szef policji dr Loehrs, Oberregirungsrat v. Bernewitz, Rittmeister v. Kessel, Schulrat Sakobielski, Kreisschulinspektor Günther, Referendat v. Otto, Gouvernementspfarrer Liz. Althaus, gubernator pastor Kockot z Lowitsch, pastor Dietrich, pastor Wannagat i pastor Mener.

Po południu w dniu konsekracji w kościele w Andrzejewie odbyło się nabożeństwo odprawione przez radcę konsystorialnego Gundlacha. Niektórzy z honorowych gości udali się do Neusulzfeld, aby powitać macierzysty zbór. Przemówienia wygłosili pastor Geisßler z Warszawy i pastor Mener z Łodzi.

Kościół ewangelicki w Andrzejowie (1917) - po naprawie wojennych zniszczeń. Ze zbioru Horsta Milnikela..



                              AUS UNSEREM VEREINS=GESELLSCHAFTS EBEN

                                              EIN FESTTAG IN ANDRZEJEW

Vor kurzem hat Herr Pastor Enth  in unserem Blatte die Gründung der Schwesternkolonien Andrzejew und Andrespol beschrieben und darauf hingewiesen, daß die Einweihung der kurz vor dem Krieg fertig gebauten und während der Kämpfe um Lodz im Dezember 1914 durch russischen Granate zerstörten und im letzten Jahre wiederhergestellten kleinen Kirche in Andrzejew für den 29. Juni zu erwarten sei.

    Der von der Einwohner der beiden Dörfer freudig erwartete Festung ist nun vorüber. Alte und Junge werden sich noch nach Jahrzehnten seiner erinnern; wurde ihn doch durch die Anwesenheit vieler Ehrengäste aus Lodz und Warschau und durch zahlreiche Festgäste aus der näheren und weiteren Umgegend besondere Bedeutung gegeben. Das geistige Band, das jetzt schon - und hoffentlich in Zukunft noch stärker - Stadt und Landdeutsche umschließt, trat in die Erscheinung.

    Heiß war der Tag; schon der Morgen ließ die erfrischende Kühle vermissen. Herren des Bauauschusses und der verstärkte Posaunenchor empfingen die Lodzer Gäste auf dem Bahnhof. Dem Wagenzug, der die Ehrengäste Abholte, ritten eine Anzahl, junger Männer als Vorreiter voran. Nachdem auch die Warschauer Zug anaekommenen Gäst in äbnlicher Weiße vom Bahnhof abgeholt worden waren und im Hause des Kirchenvortehers Herrn Friese gastfreundliche Aufnahme gefunden hatten, sammelten sich vor dem Hause Auswärtige und Einheimische zum Festzuge, an dessen Spitze die Vertreter des Konsistoriums mit der Geistlichkeit schritten. 

     Mit einem Gebet wurde von der bisherigen gottesdienstlichen versammlungsstätte, der alten Schule, Abschied genommen. Im feuerlichen Zuge überschritt man die Straße. Vor der Tür der neuen Kirche hielt der stellvert. Generalsuperintendent Herr Konsistorialrat Gundlach, eine Begrüßung ansprache, in der er hervorhop daß für die Gemeindemitgliedes und ihren Pastor der heutige Tag zu den schönsten ihres Leben gehöre. Der stellvertr., Präsident des Konsistoriums, Herr Regierungsrat Firnhaber, überbrachte Grüße und Gegenwünsche des Konsistoriums und schloß mit dem ihm vom Kirchevorstand überreichten Schlüssel die neue Kirche auf. Die Einweisung der Kirche Vollzog Herr Superintendent Angerstein, der sich in seiner Rede auf Luthers Worte bei der Einweihung der Torgauer Kirche bezog. Herr Pastor Gerhardt der während des Krieges die Andrzejewer Kantoratsgemeinde von Lodz aus mitverwaltete hielt die Liturgie und Beichrede. Die Festpredigt hielt Herr Pastor Enth aus Neusulzfeld, der jetzige Ortspastor. Er errinerte seine Zuhörer an die mancherlei Wahrzeichen der schweren Zeit, in der wir uns befinden; die zerstört gewesene Kirche und den nahen Friedhof mit seinen zerschossenen Denksteinen, der auch zum Soldatefriedhof geworden sei. Aus der geweihten Stätte soll nun Gottesfrieden hinausgehen, in die deutschen Dörfer Andrzejew, Andrespol, Struza und Kirschberg, die sich zum kantoratsgemeinde zusammengeschlossen haben. Er schloß mit dem Bibeltexte: "Gedenket des Herrn im Fremden Lande!" - Verschönert wurde die Feter durch Liedervorträge des Kirchengesangchors der Trinitatisgemeinde in Lodz und des Gesangchors der Brüdergemeinde in Lodz. Auch die vereinigten Posaunenchöre aus Andrzejew und Neusulzfeld wirkten mit.

     Während des Mittagsmahles der Ehrengäste im Hause des Herrn, Kirchenvorstehers Krause übermittelte Herr Pfarrer Geißler. Grüße und Wünsche des Gustav Adolf=Vereins, durch dessen Beihilfe es gelungen war, das Kirchlein in kurzer Zeit wieder herzustellen. Als Ehrengäste waren außer den bereits genannten noch erschienen die Herren: Polizeipräsident Dr. Loehrs, Oberregirungsrat v. Bernewitz, Rittmeister v. Kessel, Schulrat Sakobielski, Kreisschulinspektor Günther, Referendat v. Otto, Gouvernementspfarrer Liz. Althaus, Gouvernementspfarrer Kockot aus Lowitsch, Pastor Dietrich, Pastor Wannagat und Pastor Mener.

Am Nachmittag des Weihetages fand in der Kirche zu Andrzejew ein durch Herrn Konsistorialrat Gundlach gehaltener Gottesdienst statt. Ein Teil der Ehrengäste begab sich nach Neusulzfeld, um die Muttergemeinde zu begrüßen. Ansprachen hielten Herr Pfarrer Geisßler aus Warschau und Herr Pastor Mener aus Lodz.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz