Szczecin - Stettin - Pomnik cesarza Wilhelma - Pomnik żołnierzy Armii Czerwonej - Stettiner Nachrichten - 1956

 

     Ciekawy artykuł znalazłem w Stettiner Nachrichtem z grudnia 1956  roku w numerze 9, tłumaczenie własne. Jestm w posiadaniu prawie 80 egzemplarzy tego czasopisma.

    Zakręty historii.., był pomnik, już go nie ma. Tragiczna historia dwóch pomników, pierwszy z nich,  pomnuik ceszrza Wilhelma, dłuta niemieckiego rzeźbiarza Karla Hilgera przetrwał 38 lat (1912-1950), drugi z nich, pomnik poległych żołnierzy Armii Czerwonej przetrwał 67 lat  (1950-2017)...

     Jak ciekawy i piękny był ten pierwszy pomnik, niech świadczy pocztówka poniżej.

    

     

             

                                        

        W miejscu starego pomnika cesarza Wilhelma w Szczecinie, którego podstawowa figura przedstawia nasze górne zdjęcie, znajduje się pomnik poległych żołnierzy Armii Czerwonej. Radziecka gwiazda jest widoczna z daleka na smukłej kanciastej kolumnie. W porównaniu z wieloma innymi, głównie pompatycznymi i bombastycznymi zabytkami w innych miastach strefy radzieckiej, ten szczeciński zabytek stanowi niezwykły architektoniczny wyjątek.

Wikipedia:

Monument został odsłonięty w dniu 26 kwietnia 1950 (w piątą rocznicę wkroczenia wojsk radzieckich do Szczecina). Jego projektantem był Stanisław Rudzik, natomiast dekorację rzeźbiarską wykonał Józef Starzyński. Był to pierwszy polski pomnik w Szczecinie.

Pomnik miał formę wykonanego z żelbetu i obłożonego płytami z piaskowca obelisku (wysokości ok. 17 m), na którym umocowano nadnaturalnej wielkości rzeźby trzymających się za ręce robotnika i żołnierza. Obelisk do lipca 1992 zwieńczony był betonową, pięcioramienną gwiazdą. Ponieważ górująca nad miastem gwiazda była traktowana przez niektóre siły polityczne jako symbol radzieckiej dominacji została ona, na wniosek radnych miasta, usunięta i obecnie jest eksponowana w Centrum Dialogu „Przełomy”. Boki obelisku zdobiły herby miast pomorskich (Elbląga, Gdańska, Gdyni, Kołobrzegu, Szczecina, Tolkmicka, Ustki) z datami ich zdobycia przez Armię Czerwoną z udziałem jednostek ludowego Wojska Polskiego.

Usytuowanie pomnika i fragment jego nazwy mówiący o wdzięczności budził wiele kontrowersji, co pewien czas pojawiały się propozycje jego demontażu bądź przebudowy. Postulowano m.in. przeniesienie pomnika na Cmentarz Centralny lub na nowy cmentarz przy ul. Bronowickiej, umieszczenie na szczycie obelisku piastowskiego orła, przekształcenie pomnika w Pomnik Przełomów, ustawienie gwiazdy (która kiedyś wieńczyła pomnik) u jego podstawy, co symbolizować by miało upadek idei komunizmu, remont pomnika, przywrócenie gwiazdy na szczyt i odtworzenie pierwotnego wyglądu

Pod pomnikiem okresowo pojawiały się kwiaty i znicze od osób prywatnych, co było także widoczne na zdjęciach w przekazach prasowych. Kwiaty i znicze pojawiły się także na pustym miejscu tuż po rozebraniu pomnika.

Decyzją Rady Miasta Szczecin dnia 15 listopada 2017 roku rozpoczęła się rozbiórka pomnika. Część zasadnicza pomnika została usunięta 18 listopada 2017. Płaskorzeźba zostanie zabezpieczona a następnie przeniesiona na Cmentarz Centralny w Szczecinie, na co zgodę wydał wojewódzki konserwator zabytków.