niedziela, 30 października 2022

Gedalia Fiszel Frajnd - Judaika - Brzeziny - Turcja - Syria - 1828-1885

 

    Piękna historia chłopca urodzonego w Brzezinach! Gedalia Fiszel Frajnd, bo o nim mowa urodził się w 1828 roku w Brzezinach. Jego ojciec wygrał los na loterii, syn marnotrawny "zabrał" część wygranej i uciekł do Budapesztu, od chłopca ulicznego został wojskowym, brał udział w wojnach, awansował na pułkownika, został Paszą, później namiestnikiem Syrii. Zapraszam Pąństwa do przeczytania tej barwnej historii chłopca z malutkich Brzezin!

Źródło:

http://www.jewishgen.org/yizkor/brzeziny/brz069.html



Magyar Mahmud Pasha / Chamid Pasha

     Jego prawdziwe nazwisko brzmiało Fischel-Freind. Urodził się w Brzezinach w 1828 roku, koło Łodzi w rosyjskiej Polsce, a zmarł w Bejrucie w Syrii w 1885 roku. Miał zostać zegarmistrzem, jako chłopiec wyjechał do Budapesztu, śpiewał na ulicach, został sługą węgierskiego oficera, który zapewnił mu wykształcenie, w 1848 roku wstąpił do węgierskich powstańców pod wodzą Kossutha, został odznaczony za męstwo, został oficerem.

     Gdy powstanie zostało stłumione, uciekł z Kossuthem do Turcji. Tam został mahometaninem i jako Mahmud Hamid wstąpił do armii tureckiej. W 1876 roku, w bitwie pod Czarnogórą, wykazał się dużymi zdolnościami wojskowymi i został pułkownikiem. Po wojnie rosyjsko-tureckiej w 1877 roku awansował do rangi paszy.

     Później został namiestnikiem Syrii.


Gedalia Fiszel Frajnd / ur. w Brzezinach, Izrael Kahn - dziennikarz z Łodzi spisał historię

*1828 w Brzezinach +Beirut 1885

Młodzieniec z Brzezin został wielkim wezyrem sułtana tureckiego. Jego ojciec wygrał los na loterii, a Fischel zabrał część pieniędzy i uciekł.

     Przez tułaczkę po Niemczech skończyły się pieniądze, na Węgrzech głodował W Budapeszcie Fiszel-Ferdinand (tak go wtedy nazywano) dostał pracę w winiarni. 

    Jego ruchliwość, zwinność i bardzo duża dbałość o szczegóły, przyszły mu na myśl, by zająć uwagę jednego ze stałych bywalców winiarni, samego siebie. Był to węgierski wysoki oficer, stary kawalerzysta. Zainteresował się samotnym młodym człowiekiem, w którym rozpoznał rzadkie zdolności. Przyjął "małego polskiego Żyda" do domu, zrobił z niego sanitariusza, a jednocześnie zabrał się za jego poważne kształcenie.

     Żołnierz zaczął kochać swojego Ferdynanda jak swoje dziecko. Widząc, że nic więcej nie może dla niego osiągnąć, postanowił wysłać go z najserdeczniejszymi rekomendacjami do swojego przyjaciela, słynnego węgierskiego bohatera ludowego, Kossutha [Lajosa Kossutha, "ojca węgierskiej demokracji"].

     W tym czasie Węgry znajdowały się w przededniu rewolucji magnackiej z 1848 roku.

    Brzezińska młodzież rzuciła się do walki o wolność u boku samego Kossutha.

    Młodzi bojownicy szybko awansowali do stopnia oficera i otrzymali długą listę wyróżnień.

    Jednak walka Kossutha o wolność jego narodu nie została uwieńczona sukcesem. Austria pokonała rewolucję węgierską i rozpoczęły się bezwzględne prześladowania węgierskich Żydów z powodu ich udziału w powstaniu. 

    Fiszel-Ferdinand wyjechał w tym momencie do Turcji i naprawdę zrobił wspaniałą karierę, która brzmi jak fantastyczna opowieść z tysiąca i jednej nocy.

   W tym czasie Turcja zmagała się z wojną partyzancką. W imperium sułtańskim mnożyły się powstania wśród niezadowolonej części społeczeństwa. Fiszel-Ferdynand "założył fez" i wstąpił do armii tureckiej (w późniejszych latach wyrażając jak to czynił swoje nawrócenie i przyjęcie wiary mahometańskiej).

    Wyróżnił się mocno w walce z powstańcami, a jego kariera wojskowa postępowała z fantastyczną szybkością.

    Gdy nadszedł rok 1853 wybuchła wojna krymska między Turcją a Rosją. Fiszel-Ferdinand dążył do wykazania swojego bohaterstwa w czasie wojny. Jednak przeciwnicy potępili go jako byłego obywatela Rosji. Wymyślili zarzut, że jest rosyjskim szpiegiem i że otrzymał od cara "beczkę złota". W efekcie został zesłany na wyspę Rodos na cały okres wojny.

    W tym trudnym czasie Fiszel-Ferdinand zyskał zupełnie niespodziewanego obrońcę - wielkiego polskiego poetę Adama Mickiewicza.

    Gdy w 1853 roku Mickiewicz przybył do Konstantynopola, aby stworzyć legion polski w Turcji i słysząc opowieść o Fiszelu-Ferdynandzie z Brzezin, bardzo zainteresował się losem swojego nieszczęsnego rodaka.

Mickiewicz, kusząc go do sułtana, był pewien, że w sprawie Fiszela-Ferdynanda zostanie przeprowadzone nowe śledztwo. Śledztwo rzeczywiście wykazało, że wyrok o winie był niesłuszny, a brzeziński bohater został sprowadzony z Rodos do Konstantynopola, gdzie później chronił go sam sułtan.

Turcja szybko wdała się w drugą wojnę - z Czarnogórą. Fiszel Frajnd, czy jak się teraz nazywa od swojego mahometańskiego imienia Makhmed-Hamid, doświadczył w czasie wojny wielu walk. W jednej z bitew stoczył ciężką walkę z dowódcą swojej dywizji, tureckim generałem. Fiszel-Ferdynand podejrzewał, że generał chce poddać się wrogowi, więc w pewnym momencie - tak głosi historia - ściął głowę generała. Opowieść ta dotarła do sułtana, który wezwał do siebie Fiszela-Ferdynanda (Makhmeda-Hamida).

Bohater z Brzezin zdał relację sułtanowi, w wyniku czego sułtan był bardzo zadowolony z akcji Makhmeda-Hamida i natychmiast, na miejscu, podniósł go do rangi generała, nadając mu również tytuł "Paszy".

Tak oto młodzieniec z Brzezin, najmłodszy syn Reb Szlamy Frajnda, doszedł do roli tureckiego paszy.

W międzyczasie wojna się skomplikowała. Próba negocjacji pokojowych z Czarnogórą i Serbią - która również brała udział w walce - upadła. I stało się tak, że Rosja ponownie wypowiedziała wojnę Turcji w 1877 roku Anglia była po stronie Turcji.

Fiszel-Ferdinand Frajnd - teraz już Hamid-Pasza - wziął udział w nowej wojnie jako generał dowodzący, a dzięki swojemu bohaterstwu osiągnął tytuł marszałka polnego. Otrzymał wiele wysokich odznaczeń wojskowych, w tym jedno od królowej angielskiej Wiktorii.

Podczas tej wojny turecko-rosyjskiej powstała poważna sytuacja w Syrii, która była wówczas prowincją turecką. Sułtan potrzebował sprawnego, lojalnego gubernatora generalnego dla Syrii i wybrał na to stanowisko Hamid-Pasza.

Podczas pobytu w Syrii w bohaterze Brzezinera, który osiągnął tak wiele wyróżnień, obudziło się żydowskie serce, które wyświadczyło Żydom wiele przysług. Z reguły na tym stanowisku odnosił wielkie sukcesy, a także zjednał sobie sympatię całej ludności.

Po zakończeniu wojny, w 1878 roku, nowy sułtan Abdul-Hamid, mianował Fiszel-Ferdynand-Hamid-Pasza swoim najbliższym doradcą z tytułem Wielkiego Wezyra.

Był to pierwszy i jedyny przypadek, kiedy Żyd - nawet były Żyd - został wyniesiony na tak wysoki urząd w Lewancie.

Historia mówi, że po wzniesieniu się na najwyższy poziom władzy, wpływów i zaszczytów, Hamid-Pasza, Wielki Wezyr, w pełni zaprzyjaźnił się ze swoimi współwyznawcami w Turcji. Udało mu się ustanowić pensję rządową dla Chokhem-Baszi (naczelnego rabina) Mojsze Lewiego w Konstantynopolu. Dzięki Hamidowi-Paszy sułtan wprowadził zwyczaj wysyłania do khokhem-bashi przed każdą Paschą ośmiu tysięcy franków, aby mógł on rozdać jałmużnę na paschalny moszcz ubogim Żydom w Konstantynopolu.

Kiedy wielki pożar zniszczył żydowską dzielnicę Konstantynopola, Hamid-Pasza zdołał nakłonić sułtana do wysłania pomocy tym, którzy ponieśli wielkie straty. W tym czasie, za sprawą Żyda Brzezinera, szereg tureckich Żydów otrzymało również wysokie stanowiska rządowe.

________________________________________

Gedalia Fiszel Frajnd -.

   Wysyłał pieniądze do rodziny w domu, zwłaszcza dla swojej siostry, żony Reba KRIGERA z Brzezin. Wspierał ją przez całe życie

Jego szwagier Izrael Kriger wyruszył do Konstantynopola w odwiedziny, ubrany w niemieckie stroje, wrócił z wieloma prezentami, a przy drugiej wizycie była tam również jego siostra z zięciem.

W Brzezinach przez wiele lat opowiadali o tym wyjeździe.

Fischel miał swój własny pałac

Fischel zachorował na malarię

Na krótko przed śmiercią objął urząd gubernatora generalnego dla Syrii.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Magyar Mahmud Pascha / Chamid Pascha

Sein richtiger Name war Fischel-Freind. Geboren wurde er in Brzeziny 1828, nahe Lodz in Russisch-Polen, und starb in Beirut, Syrien, 1885. Sollte Uhrmacher werden, ging als Junge nach Budapest, sang in den Straßen, wurde Diener eines ungarischen offiziers, der für seine Erziehung sorgte, 1848 kam er zu den ungarischen Rebellen unter Kossuth, wurde für deine Tapferkeit ausgezeichnet, wurde ein offizier.

Als die Revolte niedergeschlagen wurde, floh er mit Kossuth in die Türkei. Dort wurde er Mohammeadaner und als Mahmud Hamid trat er in die türkische Armee ein. 1876 Schlacht von Montenegro zeigte er große militärische gesvchchicklichkeit, war Colonel. Nach dem Russisch Türkischen krieg 1877 rückt er in den rang eines Paschas auf.

Später wurde er Gouverneur von syrien.


Gedalia Fiszel Frajnd /  geboren in Brzeziny, Israel Kahn – Journalist aus Lodz schrieb die geschichte auf

*1828 in Brzeziny +Beirut 1885

Hatte kein Interesse am lernen, wollte nicht in die Chederschule gehen Kam zu einem uhrmacher als lehrling Der junge Mann aus, der Brzezin wurde ein Großwesir dem türkischen Sultan. Sein Vater gewann einen Lotterielos Fischel nahm sich einen teil des geldes und nahm Reißaus

Durch wanderte Deutschland, das Geld ging aus,  in Ungarn war er am Verhungern In Budapest, Fiszel-Ferdinand (das ist, was er damals genannt wurde) erhielt die Arbeit in einem Weingeschäft. 

Seine Lebendigkeit, Beweglichkeit, und sehr viel Liebe zum Detail, die zu ihm kamen, um auf die Aufmerksamkeit von einer der Stammgäste in der Wein-Geschäft zu nehmen, selbst. Dies war ein ungarischer Hoch Offizier, ein alter Mann Kavallerie. Er interessierte sich für den einsamen jungen Mann, in dem er erkannt seltene Fähigkeiten. Er nahm den "kleinen polnischen Juden" nach Hause, machte ihn ein geordneter, und zur gleichen Zeit im Begriff, ihn ernst zu erziehen gesetzt.

Der Soldat kam zu seinem Ferdinand wie sein Kind lieben. Sehen, dass er etwas mehr für ihn nicht erreichen, beschloss er, ihn mit wärmsten Empfehlungen an seinen Freund, der berühmte ungarische Volksheld, Kossuth [Lajos Kossuth, der "Vater der ungarischen Demokratie"] zu schicken.

Zu dieser Zeit war Ungarn am Vorabend der Magyar Revolution von 1848.

Die Brzeziner Jugend warf sich in den Kampf für die Freiheit an der Seite des Kossuth selbst.

Die jungen Kämpfer voran schnell auf das Niveau der Offizier und erhalten eine lange Liste von Auszeichnungen.

Aber Kossuth Kampf für die Freiheit seines Volkes war nicht von Erfolg gekrönt. Österreich besiegt die ungarische Revolution und bösartigen Verfolgung der ungarischen Juden begann auch wegen ihrer Teilnahme an dem Aufstand. 

Fiszel-Ferdinand links für die Türkei an diesem Punkt, und er hatte wirklich eine wunderbare Karriere, die wie eine fantastische Geschichte aus Tausend und einer Nacht klingt.

Zu dieser Zeit hatte die Türkei mit Partisanenkrieg zu kämpfen. Im Reich des Sultans, multipliziert die Aufstände unter den unzufriedenen Teilen der Bevölkerung. Fiszel-Ferdinand "am fez setzen" und schloss sich der türkischen Armee (in späteren Jahren, die, wie er seine Bekehrung und seine Annahme des mohammedanischen Glaubens auszudrücken).

Er zeichnete sich stark im Kampf gegen die Aufständischen und seine militärische Karriere voran mit fantastischer Geschwindigkeit.

Als das Jahr 1853 kam der Krim-Krieg brach zwischen der Türkei und Russland. Fiszel-Ferdinand bemühte sich, in den Krieg zu demonstrieren und sein Heldentum. Allerdings verurteilte ihn Feinde als ehemaliger russischer Staatsbürger. Sie ausgeheckt die Behauptung, dass er ein russischer Spion, und dass er ein "Fass Gold" des Zaren erhalten hatte. Das Ergebnis war, dass er auf die Insel Rhodos für die gesamte Kriegszeit verbannt.

Während dieser schwierigen Zeit bekam Fiszel-Ferdinand eine völlig unerwartete Verteidiger - die große polnische Dichter Adam Mickiewicz.

Als im Jahre 1853 Mickiewicz kam nach Konstantinopel, um eine polnische Legion in der Türkei zu schaffen und zu hören die Geschichte über Fiszel-Ferdinand von Brzezin, sehr interessiert an dem Schicksal seiner unglücklichen Landsmann wurde er.

Mickiewicz, ihn dazu verleitet, den Sultan, sicher sein, dass eine neue Untersuchung würde über Fiszel-Ferdinand durchgeführt werden. Die Untersuchung tatsächlich festgestellt, dass der Schuldspruch war falsch, und die Brzeziner Held wieder von Rhodos nach Konstantinopel, wo der Sultan selbst ihn später geschützt gebracht.

Türkei schnell geriet in einen zweiten Krieg - mit Montenegro. Fiszel Frajnd, oder, wie er sich jetzt von seiner mohammedanischen Namen Makhmed-Hamid genannt wird, erlebt eine Menge Kampf in den Krieg. In einer der Schlachten hatte er einen schweren Kampf mit dem Kommandeur der seiner Division, einem türkischen General. Fiszel-Ferdinand hatte den Verdacht, dass die allgemeine wollte dem Feind übergeben, so dass zu einem bestimmten Zeitpunkt - so geht die Geschichte - er den Kopf der allgemeinen geschnitten. Die Geschichte erreichte den Sultan, der Fiszel-Ferdinand (Makhmed-Hamid) zu ihm gerufen.

Der Held von Brzezin gab seinem Konto auf das Sultan, und als Ergebnis war die Sultan sehr zufrieden mit den Makhmed-Hamid Action und sofort, auf der Stelle, hob ihn in den Rang eines allgemeinen, ihm auch, die den Titel "Pascha".

Das ist, wie die Jugend von Brzezin, jüngster Sohn Reb Szlama Frajnd ist, kam ein türkischer Pascha sein.

In der Zwischenzeit wurde der Krieg kompliziert. Der Versuch, die Friedensverhandlungen mit Montenegro und Serbien - die auch in der Schlacht war - fiel durch. Und es geschah, dass Russland wieder erklärten Krieg gegen die Türkei im Jahre 1877 England war auf der Seite der Türkei.

Fiszel-Ferdinand Frajnd - jetzt schon Hamid-Pasha - nahmen an dem neuen Krieg als kommandierender General, und dank seiner Heldentum, erreicht den Titel des Feldmarschalls. Er erhielt viele hohe militärische Auszeichnungen, unter ihnen auch, eine von der englischen Königin Victoria.

Während dieser türkisch-russischen Krieges entstand eine ernste Situation in Syrien, die eine türkische Provinz war zu dieser Zeit. Der Sultan brauchte eine effiziente, treu Generalgouverneur für Syrien und ausgewählt Hamid-Pasha für die Post.

Während in Syrien das jüdische Herz erwachte im Brzeziner Helden, der so stark erreicht hatte unterschieden, und er hat viele Gefälligkeiten für Juden. In der Regel hatte er großen Erfolg in diesem Posten, und er kam auch geliebt von der gesamten Bevölkerung zu sein.

Nach dem Ende des Krieges, im Jahre 1878, der neue Sultan Abdul-Hamid, ernannt Fiszel-Ferdinand-Hamid-Pasha als seine engsten Ratgeber mit dem Titel des Großwesirs.

Das war das erste und einzige Mal, dass ein Jude - auch ein ehemaliger Jude - wurde in der Levante zu einem so hohen Amt erhöht.

Die Geschichte geht weiter, dass nach dem Aufstehen auf dem höchsten Niveau der Macht, Einfluss und Ehre, Hamid-Pascha, der Großwesir, seine Glaubensgenossen in der Türkei vollständig angefreundet. Es gelang ihm, eine Regierung Gehalt für die Khokhem-Bashi (Oberrabbiner) Mojsze Levi in Konstantinopel. Dank Hamid-Pasha der Sultan führte den Brauch der Versand an den khokhem-bashi vor jedem Passah achttausend Franken, so dass er Almosen verteilen könnte für Pessach muss den armen Juden in Konstantinopel.

Wenn ein großes Feuer im jüdischen Viertel von Konstantinopel zerstört gelang Hamid-Pascha in immer den Sultan um Hilfe für diejenigen, die den großen Verlust erlitten zu senden. Zu dieser Zeit, dank der Brzeziner Jude, eine Reihe von türkischen Juden erhielt auch hohe Regierungsposten.

________________________________________

Gedalia Fiszel Frajnd – 

An seine  Familie in der heimat schickte er geld, besonders für seine Schwester, die Frau des Brzeziner Reb KRIGER. Unterstütze sie während ihres gesamten lebens

Sein Schwager Izrael Kriger machte sich auf den weg nach Konstantinopel, um seinen schwager zu besuchen, kleidete sich nach deutscher Weise, er kehrte mit vielen geschenken zurück, beim zweiten besuch war auch die Schwester dabei und deren schwiegersohn

Von dieser reise sprachen sie noch viele jahre in Brzeziny

Fischel hatte einen eigenen Palast

Fischel bekam Malaria

Kurz vor seinem Tod hatte er noch dasAmt des Generalgouverbneurs für Syrien übernommen.






Brak komentarzy:

Prześlij komentarz