W Gazecie Ziemi Piotrkowskiej, nr.16 z 20.IV-26.IV.1967 roku, ukazał się artykuł pana Piotra Szychowskiego, światłego historyka, urodzonego w Będkowie. Nie moim zadaniem jest komentowanie i ocena treści artykułu. Uważam, że wiadomości w nim zawarte, są warte dalszego przekazu, nie wielu z czytelników zna dokładnie historię Będkowa i okolic. Ten materiał otrzymałem od Pani Alicji Jatczak, której serdecznie dziękuję za opowieści o Będkowie i materiał z którego tak chętnie korzystam !..
Z dziejów szkoły w Będkowie, lata 1522-1919
Będków, leżący przy stacji kol.
Czarnocin (na trasie: Piotrków – Koluszki), obchodzący w roku
bieżącym 500-lecie erekcji (? ), ma bogate tradycje szkolne.
Pierwsza szkoła powstała tu już w 1522 roku, tj. w chwili
przeniesienia na kościół będkowski uprawnień parafii z
pobliskiej Rosochy. Szkółka licząca kilkunastu chłopców miała
charakter wyłącznie religijny. Celem jej było przygotowywanie dla
potrzeb kościoła parafialnego śpiewaków i ministrantów.
Uczniowie z nauczycielem (scholares cum magistro) obowiązani byli do
współudziału w ceremoniach religijnych. Organów w kościele
jeszcze nie było . Jakie były dalsze losy tej szkółki nie wiemy.
Zachowane dokumenty stwierdzają natomiast, iż w roku 1717 istniała
w Będkowie szkółka parafialna, która miała nieco inny charakter
od wzmiankowanej szkółki z 1522 roku. Program szkółki w XVII
wieku obejmował: naukę czytania i pisania, ministrantury,
śpiewania kościelnego i katechizmu. Nauka w szkółce odbywała się
nieregularnie, w zimie przerywano ją z powodu mrozów, a w lecie z
powodu prac w polu. Wskutek zubożenia gospodarczego ludności, do
szkółki uczęszczało coraz mniej chłopców i ostatecznie, z
braku uczniów szkółka przed 1779 rokiem upadła. Dopiero w roku
1825, z inicjatywy ówczesnego proboszcza będkowskiego Mikołaja
Drużbackiego , organista Antoni Gostyński rozpoczął nauczanie
dzieci czytania, pisania i rachunków. Nauka odbywała się
codziennie. Szkoła mieściła się w domu stojącym przy zbiegu ulic
Warszawskiej i Kościelnej. W roku 1858 Zebranie Gminne uchwaliło
zbudować i utrzymywać szkołę w Będkowie kosztem gminy. W tym
celu nabyto w północno-zachodniej części miasta3 morgi44 pręty
(1 ha 76 a.)ziemi, na której wybudowano dom drewniany z
przeznaczeniem na szkołę i mieszkanie dla nauczyciela oraz budynki
gospodarskie. Jako uposażenie przyznano nauczycielowi prawo
użytkowania ziemi szkolnej oraz pensję w wysokości 8 rubli
miesięcznie. Do elementarnej Rzymsko-Katolickiej Szkoły Miasta
Będkowa sprowadzono w roku 1860 nauczyciela Jurkowskiego ,
posiadającego wykształcenie gimnazjalne. Jurkowski, w
zreorganizowanej szkole, zaczął uczyć języka polskiego,
rachunków, geografii, historii Polski, śpiewu, gimnastyki i religii
– w języku polskim. Do szkoły uczęszczały dzieci w liczbie
około 60 z Będkowa i sąsiednich wiosek.
Stosowanie do ustawy z dnia 11 września
1864 roku, szkoła będkowska przeszła pod zarząd Dyrekcji Naukowej
Łódzkiej. Gdy nauczycielem był Stanisław Buchner (1873-1878)
szkoła otrzymała nazwę „Bękowskoje Odnokłasnoje Sielskoje
Naczalnoje Ucziliszcze”(Jednoklasowa Będkowska Wiejska szkoła
Początkowa). Za Buchnera szkołę wizytował naczalnik Uczelnoj
Direkcji (Naczelnik Dyrekcji Naukowej) Tarnowski.
Koniec części 1.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz