Ostatnia część materiału poświęconego kościołowi w Będkowie. Jestem pod wielkim wrażeniem fachowego opisu i oceny tej wspaniałej budowli. Chciałbym jak najszybciej pojechać do Będkowa i czytając tekst oglądać centymetr po centymetrze poszczególne detale.
Anno domini millesimo CCCCLXII
hoc opus et opisum est fundatum per dominos
Petrum Wspinek, decanum keylcensum, gnesnenem et
posnaniensem canonicum, et Franciscum et Nicolaum, heredes
in Bandhkowo tempore ejus
Po polsku: roku pańskiego 1462 to miasto i dzieło jest ufundowane przez panów Piotra Wspinka, dziekana kieleckiego, gnieźnieńskiego i poznańskiego, kanonika i oraz Franciszka i Mikołaja, panów na Będkowie w owym czasie.
Ostatnich kilka liter napisu, które się na tablicy nie pomieściły, wyżłobione są na kamieniu dodatkowym, z boku tejże tablicy u dołu wmurowanym. Nie można też mieć pewności, że wmurowany napis jest w całości przez wieki dochowanym - tablica bowiem, jak ją dziś widzimy wmurowaną, może być tak dobrze całością skończoną, jak i częścią dawniejszej, większą.
Przeczytanie napisu zawdzięczam łaskawym specyalistom w tych sprawach, osobom duchownym i świeckim, którym też za ten trud składam podziękowanie. Odczytanie było mozolne i kilkakrotnie korygowane i porównywane ze wzmiankowanym "opisem starożytności". Opisana tu tablica pochodzi niewątpliwie z czasów ukończenia najstarszych części budowy.
Obramienie drzwi głównych jest też jednoczesne z początkiem budynku, ale cała frontowa przybudówka, do której owe drzwi przeniesiono i gdzie one obecnie się mieszczą, jest dziełem czasów późniejszych. To kamienne obramowanie drzwi głównych, jak i tych , co łączą kościół z zakrystyą, nasuwa przypuszczenie, że w pierwotnym projekcie kościoła był zamiar harmonijnego dodania do konstrukcyi ceglanej kamienia. Takie przypuszczenie ma racyę bytu nawet z tego powodu, że Będków nie zbyt odległy od kamieniołomów i od kościołów, w których kamień ciosowy odgrywa pokaźną rolę w konstrukcyi. Widocznie wzgląd na oszczędność w wydatkach wywołał usiłowanie użycia do konstrukcyi wyłącznie gliny palonej. Skrzydła drzwiowe portalu, okucia, również bramki i mury cmentarne są nowszego pochodzenia. Skromnego rysunku stalowa krata w okrągłym okienku szczytu południowego świadczy, że więcej tego rodzaju przedmiotów znajdowało się w budynku, który w całem znaczeniu tego wyrazu jest przedstawicielem charakterystycznego rodzaju budownictwa u nas. Z radością witasz ten stary zabytek sztuki, a z żalem rozstajesz się z nim z życzeniem i modlitwą o długie jeszcze wieki zdrowia dla tego starca, co tyle, przeszedł, przecierpiał, a stoi jednak jeszcze z wdziękiem i krzepko się trzyma.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz