Relacja Horsta Milnikela dotycząca Wiskitna, w szczególności szkoły, zapraszam:
Aneks do historii Szkoły Elementarnej w Wiskitnie - Neusalz
Interesując się historią wsi Wiskitno, przeczytałem historię szkoły w tej wsi. jej udokumentowany okres zaczyna się od 1842 roku. jest to dokument zobowiązujący właściciela dóbr wiskickich dostarczenia drewna opałowego dla Szkoły Elementarnej w Wiskitnie i Olechowie.
Z informacji które uzyskałem wynika, że szkoła wiskicka, jak większość szkół w okolicach Łodzi (wsie osadników niemieckich), powstała w okresie zaboru pruskiego 1795-1806.
Było regułą osadnictwa pruskiego, że przy lokowaniu nowych kolonii, wyznaczano miejsce pod szkołę, działkę rolną dla nauczyciela, cmentarz i karczmę.
Z zachowanych dokumentów wsi Bukowiec wynika:"osadnicy mieszkają w szałasach i ziemiankach, ale prowizoryczna szkoła z pruskiego muru jest gotowa"
Że powstała w okresie przełomu wieków, uzasadnienie jest takie: powstające w okolicy Wiskitna osady, kolonie potrzebowały szkół.
Szkoła w Olechowie powstała równo na przełomie wieków, dokładnie w 1800 r. Na obronę moich rozważań przedstawiam niniejsze dokumenty uzyskane z akt metrykalnych parafii w Mileszkach. Oto one:
Akt zgonu Nr. 1817c/Plik 488-489. - Akt napisany łaciną.
- Wiskitno Anno Domini 1817...... Jusefus Paradecki Schole Elementaris in Wiskitno. Pedagogus Annor (lat) 80................................................
- 1818/139 Wiskitno roku 1818 dnia 18 Sierpnia stawił się Nauczyciel Szkoły Elementarnej w Wiskitnie Sylwester Paradecki, liczący sobie lat 52. Okazał nam dziecie płci żeńskiej, które urodziło się w domu pod nr. 26...... Oświadczam, że jest spłodzone z niego i jego małżonki Julianny Bykowskiej, lat 35. Świadek: Kacper Walisz, sołtys lat 30 i Józef Wolisz , lat 37. Podpis Sylwester Paradecki.
- Rok 1824/33 Stawił się Sylwester Paradecki Nauczyciel Szkoły Elementarnej w Wiskitnie. Urodziła się dziewczynka pod nr. 8 z jego małżonki Julianny Bykowskiej.
- Rok 1831/4 Ślub Antoniego Paradeckiego lat 28 Nauczyciela Szkoły Elementarnej w Wiskitnie, tamże zamieszkałego, w mieście Łasku urodzonym. Ojciec: Sylwester Paradecki, były nauczyciel w wiskitnie, żona: Julianna Bykowska. Żona Antoniego: Zuzanna, córka Grzegorza i Franciszki Jabłońskich, lat 21 we wsi Jazmina zrodzoną.
W przeciwieństwie do wysokiego statusu społecznego nauczycieli, ich pozycja była słaba. Dostawali wprawdzie mieszkanie, działkę pod sad owocowy i ogród. Dorabiali często tkactwem, pracując na zakupionym krośnie. Nauka w szkole trwała od zakończenia prac polowych jesienią, do wiosny, kiedy ponownie rozpoczynały się prace na roli.
Z ciekawostek jakie znalazłem w temacie Wiskitna:
- Pastuch bydła dworskiego - Walenty Brocha.
- Parobek służący w Wiskitnie - Jakób Kimer.
- Fornal z Wiskitna - Szaron Silarczyk.
- Majster kunsztu kowalskiego - Jan Kramer.
- Najmujący się do pracy u gospodarzy - Wyrobnik.
- Towarzysz z Huty Szklanej - Jan Wlazło.
- Gospodarz który przekazał gospodarstwo synowi, pozostając z żoną u syna - Wycugnik.
- Gospodarz który po uwłaszczeniu chłopów spłaca przejętą na własność ziemię - Okupnik.
- Obywatel mieszkający w wynajętym mieszkaniu (komorze) - Komornik.
Łódź, dnia 15.12.2022
Horst Milnikel "Pastuch"
Olender Wiskicki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz