Artykuły dotyczące bitwy łódzkiej - część 28

Odcinek 28 moich materiałów na temat bitwy łódzkiej z czasopism: Nowy Kurjer Łódzki, Nowa Gazeta Łódzka i Rozwój z okresu 18.08 – 31.12.1914.  
Słownictwo i stylistykę zachowałem w oryginalnej pisowni.

Nowa Gazeta Łódzka – Wtorek, 20 października 1914

Łowicz – w walkach pod Łowiczem, Sochaczewem i Błoniami, wzięto do niewoli 10.000 Rosjan, których wywieziono do Niemiec.

Zduńska Wola – w ubiegły piątek delegacja obywateli Zduńskiej Woli, udała się do wojskowego komendanta Sieradza z prośbą o wolny przewóz artykułów żywnościowych od strony Sieradza ponieważ, z powodu znacznej liczby kwaterujących i przechodzących wojsk, mieszkańcy Zduńskiej Woli odczuwają brak żywności na którą, pomimo panującej nędzy, ceny idą coraz to wyżej. Komendant przychylił się do prośby delegacji, komunikując jednocześnie, iż w krótkim czasie pomiędzy Sieradzem a Zduńską Wolą otwartą zostanie regularna komunikacja kolejowa.

Sieradz – w zeszły piątek przedstawił się tutejszemu komendantowi burmistrz Zduńskiej Woli p. Józef Schneider i prosił go by zezwolił na wyjazd wszystkich uciekinierów kaliskich, znajdujących się w chwili obecnej w Zduńskiej Woli.

Zgierz – w zeszły czwartek, na całej drodze prowadzącej ze stacji do miasta panowało nadzwyczajne ożywienie. Można było spotkać na tej drodze całe setki ludzi, unoszących ze sobą drzewo ze zniszczonej rampy i drewnianych zabudowań stacyjnych. W ten sposób większa część biedniejszej ludności miejscowej tanio zaopatrzyła się w opał. Tor linji kaliskiej w kierunku Strykowa został zupełnie zburzony, wysadzono też w powietrze na tej linji kilka znacznych mostów. Znajdujące się na stacji towarowej towary i materiały, pomiędzy którymi znajdowało się kilka beczek nafty, oddane zostały do użytku komitetu obywatelskiego. Mówią tu, że wkrótce ma być wznowiony ruch pociągów pomiędzy Zgierzem i Sieradzem, również zbudowana ma być odnoga kolejowa od Sieradza w stronę Wielunia i Częstochowy. Kiedy w piątek wszystkie rampy oraz budynki drewniane zostały rozebrane, pod budynek stacyjny od godz.12 w południe podłożony został ogień, który do cna strawił cały gmach.

Łódź – skup bydła – w ciągu kilku dni ostatnich wojska niemieckie zakupiły masę bydła w okolicy Łodzi, jak to w Lutomiersku, Konstantynowie, Szadku itp.

Nowa Gazeta Łódzka – Środa, 21 października 1914

Piotrków – przez miasto ewakuowano 650 jeńców rosyjskich z 4 pułku strzelców syberyjskich, w tej liczbie 3 oficerów ujętych w bitwach pod Skierniewicami. Z liczby jeńców 100 pochodzi z Łodzi. Łodzianie pozostawili w Piotrkowie swe adresy, dla doręczenia rodzinom. Komendant miejscowy był obecny w niedzielę ubiegłą na nabożeństwach w cerkwi , kościołach katolickich, zborach ewangielickich, a w sobotę w synagodze.

Łowicz – gazeta „Lodzer Tageblatt” donosi że w niedzielę nad Łowiczem ukazało się 5 niemieckich aeroplanów posuwających się w stronę Sochaczewa. Wczoraj zaś o godz. 3 po poł. ukazał się aeroplan w Zduńskiej Woli. Aeroplan przyleciał ze strony Sieradza. Nad miastem płynął tak nisko, iż ludność przypuszczała, że chce wylądować w ich miasteczku. Jednakże aeroplan nie dotykając ziemi, wzniósł się szybko w górę i odleciał w stronę Łasku.

Rozwój 22 października 1914

Łowicz – jak informują nas osoby przybyłe z okolic Łowicza i Skierniewic, na linii tej wre od kilku dni zacięta bitwa pomiędzy wojskami rosyjskimi i niemieckimi. Huk armat słychać w promieniu kilkumilowym. Z obydwóch stron wyliczają niezmierną ilość zabitych i rannych.

Ranni żołnierze niemieccy przewożeni są na samochodach i wozach do Koluszek, skąd koleją ewakuowani do dalszych okolic.

Nowa Gazeta Łódzka – Sobota, 24 października 1914

Skierniewice – przywieziono tu ok.3.000 jeńców-Rosjan, wziętych do niewoli w bitwach w okolicy Warszawy. Jeńcy należą przeważnie do 125 pułku piechoty, którego resztki oddały się Niemcom do niewoli.

Andrzejów – Wiśniowa Góra – dowiadujemy się, że z koloni niemieckiej w Andrzejowie, na Wiśniowej Górze i innych okolicznych zgłosiło się do dowódcy niemieckiego oddziału wojskowego kilkudziesięciu ochotników, pragnących wstąpić do armii czynnej. Dowódca oddziału polecił im zwrócić do najbliższej komendantury placowej.

Nowa Gazeta Łódzka – Niedziela, 25 października 1914

Łowicz –osoby, które opuściły Łowicz w piątek i powróciły do Łodzi, opowiadają: miasto Łowicz wygląda jak wymarłe. Pewna część mieszkańców uciekła, pozostali odczuli na sobie cały ciężar wojny.

 W handlu zastój zupełny. Bitwy w okolicach miasta zostały wznowione. Na ulicach nie można ujrzeć przechodnia. Ze względu na swe położenie Łowicz, stał się bazą operacji armji wojujących. Podczas walk do miasta wpadają szarpnele i granaty, które wznieciły w mieście szereg znaczniejszych pożarów, które strawiły w mieście szereg domów. Całe miasto wygląda jak olbrzymi obóz wojenny, gdzie skoncentrowano całe masy oddziałów niemieckich, przeznaczonych do wysłania pod Warszawę. Na rynku zgromadzono moc automobilów opancerzonych, wozów amunicyjnych i szpitalnych.

Skierniewice – jak donoszą przybyli z okolic Skierniewic, od kilku dni toczy się tam zacięta walka pomiędzy armiami nieprzyjacielskimi. Pole bitwy jest formalnie zasłane trupami. Do grzebania poległych używają miejscowych włościan. Większą część rannych żołnierzy niemieckich przewożą natychmiast koleją do Piotrkowa, nieznaczną zaś ilość przewieziono automobilami do Łodzi. Stacja kolejowa w Skierniewicach oraz most zostały wysadzone w powietrze.

Wiśniowa Góra – nocy onegdajszej słychać było głośną kanonadę od strony Wiśniowej Góry, co dowodzi, że w okolicach tych musiano stoczyć walkę.

Rozwój 28 października 1914

Łódź – dziś, o godz. 12 w południe, od Widzewa nad miastem w stronę Zgierza przelatywał aeroplan w kształcie ptaka. Kiedy nadleciał nad ul. Dzielną, skręcił w stronę Zgierza. Dano do niego kilka strzałów, lecz bezskutecznie. Przy mglistym powietrzu i znacznej wysokości znikł wkrótce z horyzontu.

Pocztówka zamieszczona powyżej, pokazuje teren wojny i zniszczenia w Prusach Wschodnich, jest warta pokazania.