czwartek, 29 grudnia 2022

Olechów - Szkoła - Niemieckie osadnictwo - Horst Milnikel - cz.1

 Myślałem, że poleniuchuję w starym roku, nic nie będę zamieszczać na blogu... Gdzie tam, przed południem telefon od Horsta: przyjedź, mam nowości! Jak można odmówić starszemu o parę wiosen Koledze, zakręconemu jak mało kto w historii regionu. Bałem się spotkać u niego w domu (epidemia grypy), więc ustaliliśmy (jak szpiedzy) spotkać się na parkingu Biedronki w Andrespolu. Mowa była krótka, wymieniliśmy się skoroszytami - ja oddałem wczesniej zamieszczone materiały jego autorstwa - on przekazał mi "świeżynki". 

    Jestem pod wrażeniem tego co mi przesłał:

1. historia szkoły ze świetnymi zdjęciami w Olechowie.

2. historia szkoły w Wiskitnie.

3.  historia o skarbie w Kotlinach gminy Brójce.

Zaczynam od Olechowa, zapraszam!

                       HISTORIA SZKOŁY ELEMENTARNEJ W OLECHOWIE.

  Pierwsza informacja o Szkole Elementarnej w Olechowie datowana jest na 1800 rok. Na pewno była to szkoła drewnia trzyklasowa.Nauka trwała od zakończenia prac polowych jesienią do wiosny, czyli do rozpoczęcia wiosennych prac polowych.

   Uczono dzieci pisania. Nauczyciel otrzymywał mieszkanie, utrzymywał się z pieniędzy rodziców uczniów uczęszczających do szkoły i z pracy przydomowym sadzie. W niedziele i dni świąteczne  pełnił rolę pastora (księdza), był też kantorem, grając na instrumencie muzycznym podczas nabożeństw.

    Do szkoły uczęszczały dzieci z Olechowa Dużego i Małego oraz a Augustowa. Dzieci z sąsiedniego Janowa miały swoją szkołę. Polskich dzieci był niewielki procent, będąc w tej szkole musiały oczywiście uczyć się po niemiecku.

Po 1918 roku, po odzyskaniu przez Polskę Niepodległości, nauczanie musiało być prowadzone w języku polskim. Korzyścią było to, że uczniowie byli dwujęzyczni. 

    Nie wiem, czy w latach niemieckiej okupacji mogły w tej szkole uczyć się polskie dzieci. Trzeba by zapytać zapytać rodzinę Stolarzy z Olechowa, którzy w tym czasie mieli dzieci w wieku szkolnym. Po wyzwoleniu dzieci niemieckojęzyczne, przez kilka lat nie mieli praw do uczęszczania do szkoły...

               Przed szkołą w Olechowie, Eugenia Werk - ur. w 1928 roku - lata 1938-39.

                                   Olechów - przed murowaną szkołą - Konfirmanci - 1937-38?

Ich dachte, ich würde das alte Jahr faul verbringen und nichts in den Blog schreiben.... Von wegen, kurz vor Mittag ein Anruf von Horst: Komm, ich habe Neuigkeiten! Wie kann man zu einem Kollegen, der ein paar Federn älter ist, nein sagen, wenn er eine Wendung nimmt, wie es sie in der Geschichte der Region nur selten gegeben hat? Ich hatte Angst, ihn zu Hause zu treffen (Grippeepidemie), also vereinbarten wir (wie Spione) ein Treffen auf dem Biedronka-Parkplatz in Andrespol. Die Rede war kurz, wir tauschten Aktenordner aus - ich übergab ihm das Material, das er zuvor gepostet hatte - er übergab mir die "Frischlinge". 


    Ich bin sehr beeindruckt von dem, was er mir geschickt hat:


1. die Geschichte der Schule mit tollen Fotos in Olechów.


2. die Geschichte der Schule in Wiskitno.


3. die Geschichte des Schatzes in Kotliny in der Gemeinde Brójce.


Ich komme aus Olechów, Sie sind herzlich willkommen!


                       GESCHICHTE DER GRUNDSCHULE IN OLECHÓW.


   Die ersten Informationen über die Volksschule in Olechów stammen aus dem Jahr 1800. Der Unterricht dauerte vom Ende der Feldarbeit im Herbst bis zum Frühjahr, d. h. bis zum Beginn der Feldarbeit im Frühjahr.

   Den Kindern wurde das Schreiben beigebracht. Der Lehrer erhielt eine Wohnung, die er mit dem Geld der Eltern der Schüler, die die Schule besuchten, und durch die Arbeit im Hinterhof-Obstgarten finanzierte. An Sonn- und Feiertagen fungierte er als Pfarrer (Priester) und spielte als Kantor ein Musikinstrument während der Gottesdienste.

    Die Schule wurde von Kindern aus Olechów Duży und Mały sowie aus Augustów besucht. Die Kinder aus dem benachbarten Janow hatten ihre eigene Schule. Die polnischen Kinder machten einen kleinen Prozentsatz aus, denn in dieser Schule mussten sie natürlich auf Deutsch lernen.

   Nach 1918, als Polen seine Unabhängigkeit wiedererlangte, musste der Unterricht in polnischer Sprache stattfinden. Der Vorteil war, dass die Schüler zweisprachig waren. 

   Ich weiß nicht, ob polnische Kinder in den Jahren der deutschen Besatzung diese Schule besuchen konnten. Man müsste die Familie Stolarz aus Olechów fragen, die zu dieser Zeit schulpflichtige Kinder hatte. Nach der Befreiung durften deutschsprachige Kinder mehrere Jahre lang nicht zur Schule gehen....

1 komentarz:

  1. Bardzo ciekawe wspomnienia! Rodzina za strony mojej pra pra babci pochodzila z Olechowa - mieli na nazwisko Kanwischer

    OdpowiedzUsuń