wtorek, 15 marca 2016

Wola Rakowa - Kronika szkolna - Zabory - Moskale - 1909 - cz.2

Kiedy została założona szkoła początkowa w Woli Rakowej, nawet najstarsi mieszkańcy tutejsi nie pamiętają. To tylko wiadomo, że około 1865 roku, szkoła ta istniała. Mieściła się ona początkowo w drewnianym budynku i obsługiwała wsie: Wolę Rakową z folwarkiem, Leśne Odpadki, Brójce z folwarkiem, Wardzyn, Romanów i Stróżę.
Z pomiędzy dawniejszych nauczycieli wymieniają tutaj: Etmana, Mak, Stokowskiego, Rubcowa i innych. Trudno jednak ustalić, kto po kim, ile lat i kiedy był nauczycielem w Woli Rakowej. Gdy z biegiem czasu drewniany budynek szkolny zaczął chylić się ku upadkowi, to w 1898 roku, ogół szkolny, otrzymawszy 50% wydatków na budowę szkoły od rządu rosyjskiego przystąpił niezwłocznie do budowy nowego murowanego budynku szkolnego. W tym czasie, aby uniknąć kosztów budowy, odłączyły się od tutejszego rewiru szkolnego wieś Wardzyn, Romanów i Stróża. Jednocześnie z domem szkolnym, który został ukończony w 1898 roku, wybudowano tutaj dla szkoły obórkę, murowaną stodółkę i chlewik. W nowo wybudowanej szkole najpierw uczył nauczyciel Franciszek Starczewski, później Leon Koszański a po nim Jabczyński, który w jesieni 1908 roku został przeniesiony na stanowisko nauczyciela do osady Tuszyn. Ponieważ zaraz innego nauczyciela do Woli Rakowej nie mianowano, więc przez cały rok szkolny dzieci z nauki nie korzystały. Dowiedziawszy się o tem, złożyłem podanie w Łódzkiej Dyrekcji Naukowej o mianowanie na stanowisko nauczycielskie w Woli Rakowej.



Przy usilnym poparciu mej prośby przez miejscowy ogół szkolny i Urząd gminy Brójce, otrzymałem nominację do Woli Rakowej od 1-go września 1909 roku. Przyjechawszy tutaj na stałe dnia 20 września, zastałem budynki szkolne szkolne w dość dobrym stanie. Tegoż dnia wójt Marcin Pierzchałka wypłacił mi za miesiąc  wrzesień pensję, która wynosiła 22 ruble i 56 kopiejek. Ale po 2-ch miesiącach nauki Ogół Szkolny postanowił mi dopłacić do pensji po 20 rubli miesięcznie za te miesiące w ciągu których dzieci uczęszczały do szkoły, to jest za mc. listopad, grudzień, styczeń, luty, marzec i kwiecień.
Ziemi szkolnej przy szkole znajdowało się 2 morgi i 150 prętów*, w tem ziemi ornej 1 morga i 250 prętów i łąki 200 prętów. Ziemia ta będąc oddawana przez szereg lat w dzierżawę, została bardzo wyzyskaną. W odległości 200 kroków od szkoły znajdowało się 3 morgi i 38 prętów karczemnej ziemi wraz ze stojącym na niej karczemnym budynkiem należącym do Niemca Jana Rota. Przeto zwróciłem się do Rosyjskiego Ministerium Rolnictwa i Dóbr Państwowych z prośbą aby ziemię tę oddano na użytek powierzonej mi szkoły. Przy odpowiednim poparciu mych starań przez Ogół szkolny i Urząd gminny, władze rosyjskie kazały budynek karczemny usunąć,  a ziemię pokarczemną w całości oddano na użytek szkoły w Woli Rakowej od dnia 1-go września 1910 roku. Ponieważ z sadu jaki na szkolnej ziemi założył nauczyciel Koszański, pozostało do mego przybycia zaledwie 5 drzewek owocowych, więc postanowiłem brakujące drzewka dosadzić. W tym celu na wiosnę 1911 roku wykopałem doły, w lecie ziemię szkolną ogrodziłem płotem, a w jesieni kupiłem i zasadziłem 35 drzew owocowych. Dnia 21 maja 1912 szkołę moją wizytował inspektor szkolny Korczocha, moskal, który wyraził mi swoje niezadowolenie z tego powodu, że dzieci lepiej czytają po polsku niż po rosyjsku. W 1913 roku kupiono dla szkoły stół, szafę, krzesełko i pomalowano ganek przy szkole. W marcu 1914 roku zaproponowałem na zebraniu gminnym przemianowanie szkół wiejskich na gminne. Zebranie gminne projekt mój uchwaliło. Mało to, duże znaczenie dla szkoły, gdyż na wiejską szkołę rząd Rosyjski dawał 200 rubli rocznie, a na szkołę gminną 360 rubli+30 rubli rocznie za nauczanie w religji. Budżet więc mej szkoły znacznie się poprawił i przedstawiał się, jak następuje: Od rządu 390 rubli, od gminy 240 rubli, razem 630 rubli.

    Oprócz tego gmina zobowiązana była zwozić opał dla szkoły darmo.

                                                        Koniec części 2.
 

Materiał: Wikipedia- Systemy miar stosowane na ziemiach polskich.
*Pręt większy kwadratowy = 10 pólek = 562,5 łokcia kw. = 1000 pręcików kw. = 1,995 a

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz