sobota, 5 listopada 2022

Adamów - Zgniłe Błoto - Sanie - NIEMIECKIE WSIE WOKÓŁ ŁODZI - ALBERT BREYER - SOMOPLNO - cz.7

 

   Znamienny jest skład plemienny tych pierwszych niemieckich wsi. W początkowym zasiedleniu regionu łódzkiego brali udział przedstawiciele dwóch plemion: Ślązaków i Pomorzan. Oba plemiona przyniosły ze sobą do łódzkich puszcz swój specyficzny typ form wiejskich. Ślązacy zakładali rozproszone osady w dogodnych miejscach w środku puszczy, a Pomorzanie trzymali się kurczowo tradycyjnej formy wsi ulicowej. Pierwsze wsie liniowe pojawiły się w okresie południowopruskim, nosząc charakterystyczną nazwę "kolonia" w odróżnieniu od osad niemieckich powstałych w okresie staropolskim, które nazywano "olędrami".

    Odkąd rząd Wielkiego Księstwa Warszawskiego oficjalnie ogłosił nowe przywileje imigracyjne, napływ nowych osadników nie ustawał. Po 1810 roku na zalesionym, kruchym terenie powstawały kolejno liczne niemieckie wsie. Ponieważ rozległe lasy były własnością prywatną i nie przynosiły żadnych korzyści ich właścicielom, wielu z nich zakładało w lasach huty szkła i zatrudniało kolonistów, nieustannie niszcząc zbędne tam lasy. W tym czasie wiele lasów zostało wykarczowanych przez huty szkła, zakłady gotowania popiołu i huty smoły w rejonie Łodzi. W tym przemyśle leśnym przeważali niemieccy specjaliści, o czym świadczą zapisy w aktach kościelnych gminy ewangelickiej w Rudzie Bugaj (Aleksandrowie). W Adamowie niemiecki fabrykant szkła Xaver Ammer kupił w 1811 roku od owdowiałej pani Zieleniewskiej, właścicielki dóbr bełdowskich i ich lasów, 18 hektarów ziemi, która na mapie widnieje jako "Knieja Bełdowska", z przeznaczeniem na założenie huty szkła. W 1814 roku w puszczach otaczających hutę zaczynają osiedlać się niemieccy koloniści pochodzenia śląskiego. W 1815 roku podpisano z 16 kolonistami w Zgierzu umowę o interesie, na mocy której podzielono 15 hektarów ziemi. Siedemnaście lat później powstały wsie Adamów-Nowy, Zgniłe Błoto i Sanie.

    W okresie od 1810 do 1860 r. trwała niezakłócona niemiecka kolonizacja wiejska, na gruntach dworskich, a do 1843 r. także na gruntach koronnych, powstawały głównie osady córki. W okolicach Pabianic, w których około 1800 roku znajdowało się sześć wsi niemieckich, w ciągu 18 lat powstało 17 nowych niemieckich osad wiejskich. Osiedlali się tam również Szwabowie. Przodkowie niektórych wielkich niemieckich przemysłowców w Łodzi pochodzą ze szwabskich wsi regionu łódzkiego.

Zgniłe Błoto – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Aleksandrów Łódzki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego. Wikipedia

Sanie – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Aleksandrów Łódzki. W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie łódzkim. Wikipedia

Adamów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie brzezińskim, w gminie Brzeziny. Przez wieś przebiega droga asfaltowa, powiatowa nr 02912E. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa skierniewickiego. Wikipedia



     Von Bedeutung ist die stammliche Zusammensetzung  dieser ersten deutschen Dörfer. Vertreter zweier Stämmer nahmen an der anfänglichen Besiedlung der Lodzer Gebiets teil: Die Schlesier und die Pommern. Beide Stämme brachten ihre Sonderart der Dorfformen in die Lodzer Urwälder mit. Der Schlesier hat restlos Streusiedlungen mitten im Urwald an günstigen Stellen angelegt, der Pommer hingegen hat an der althergebrachten Form des Straßendorfes zäh festgehalten. Die ersten Liniendörfer treten zur südpreußischen Zeit auf, się tragen die kennzeichnende Bennenung „Kolonie” in Gegensatz zu den in altpolnischen Zeit entstandenen deutschen Siedlungen, die „Holland” bennand wurden.

    Da die Regierung des Großherzogtums Warschau neue Einwanderungsprivillegien amtlich bekannt machen ließ, ebbte der Strom der Neusiedler nich ab. Nach 1810 enstehen nacheinander auf waldigbrüchigen Boden zahlreiche deutsche Dörfer. Da die umfangreichen Wälder Privateigentum darstellen und ihrem Besitzer keinerlei Nutzen bringen, haben viele von ihnen in den Wäldern Glashütten angelegt und Kolonisten angesetzt, fortwährend die dort überflüssigen Wälder vernichten. Viel Wald räumten damals die in der Lodzer Umgegend sich befindenden Glashütten, Aschesiedereien und Teerschwelereien weg. In dieser Waldindustrie waren überwiegend deutsche Fachleute beschäftig, wie dies aus den Eintragungen in den Kirchenbüchern der evangelischen Gemeinde zu Ruda Bugaj (Alexandrów) zu ersehen ist. In Adamów erstand ein deutscher Glassfabrikant, Xaver Ammer, im Jahre 1811 von der verwitweten Frau Zieleniewska, Besitzerin des Gutes Beldow nebst zugehörigen Wäldern, 18 Hufe Land, die auf der Landkarte als „Knieja Beldowska” (Beldower Urwald) angezeigt ist, zwecks  Anlegung einer Glashütte. 1814 beginnen sich deutsche Kolonisten, schlesieschen Stammes in den Urwäldern die, die Glashütte umgaben, anzusiedeln. Es wird 1815 in Zgierz mit 16 Kolonisten ein Zinsvertrag abgeschlossen, wobei 15 Hufen land zur Aufteilung kommen. Siebzehn Jahre darauf enstehen die Dörfer Adamów-Nowy, Zgnile Błoto und Sanie.

    Im Zeitraum von 1810 bis 1860 nimmt die deutsche ländliche Kolonisation ihre ungestörten weiteren Verlauf, es enstehen meist Tochtersiedlungen aus gutsherrschaftlichen Boden und bis 1843 auch auf Kronsland. In der Umgegend von Pabianice, das um 1800 sechs deutsche Dörfer besaß, sind im Verlauf von 18 Jahren allein 17 neue deutsche Dorfsiedlungen entstanden. Auch Schwaben haben sich angesiedelt. Die Vorfahren einiger Lodzer deutschen Großindustriellen stammen aus den Schwabendörfern des Lodzer Gebiet.

Zgniłe Błoto - ein Dorf in Polen, in der Woiwodschaft Łódzkie, im Landkreis Zgierz, in der Gemeinde Aleksandrów Łódzki. In den Jahren 1975-1998 gehörte das Dorf verwaltungsmäßig zur damaligen Woiwodschaft Łódzkie. Wikipedia

Sanie - ein Dorf in Polen, in der Woiwodschaft Łódzkie, Landkreis Zgierz, Gemeinde Aleksandrów Łódzki. Zwischen 1975 und 1998 befand sich das Dorf in der Woiwodschaft Łódzkie. Wikipedia

Adamów - ein Dorf in Polen, in der Woiwodschaft Łódzkie, Kreis Brzeziny, Gemeinde Brzeziny. Eine asphaltierte Straße, die Kreisstraße 02912E, führt durch das Dorf. Zwischen 1975 und 1998 gehörte das Dorf verwaltungstechnisch zur Woiwodschaft Skierniewice. Wikipedia





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz