Dziewczęta z Konstantynowa - Niemieckie osadnictwo - Der Heimatbote - 10/1963

                                        DZIEWCZĘTA  Z KONSTANTYNOWA

Dzisiaj prezentujemy zdjęcie Stowarzyszenia Dziewcząt z Konstantynowa pod Łodzią, które zostało zrobione jesienią 1927 roku. Będzie ono miłym wspomnieniem nie tylko dla mieszkańców Konstantynowa. Stowarzyszenia takie jak Stowarzyszenie Dziewcząt były bowiem znane poza granicami danej gminy. Zdjęcie zawdzięczamy naszej rodaczce Elfriede Bernhardt, z domu Wolbert, mieszkającej w Eames Way, Marshfield Mass. USA, dawniej Konstantynów, Goethestraße 9, która otrzymała je od krewnej z Polski. Jej radość była tak wielka, że chciała podzielić się nią z innymi znajomymi z ojczyzny.

Stowarzyszenie dziewcząt zostało założone około 1910 roku. Jego przewodniczącą była pani pastor Elisabeth Schmidt. Dziewczęta spotykały się w każdą niedzielę o godz. 16.00 na krótkim nabożeństwie. W każdą środę o godz. 20.00 w domu parafialnym odbywały się zajęcia z rękodzieła, które cieszyły się dużą popularnością. Istniał również chór, którym kierował kantor Rohrbach; dziewczęta śpiewały trzygłosowo. Stowarzyszenie organizowało również miłe wieczory przy herbacie. Szczególnie popularne były uroczystości fundacyjne w pierwszą niedzielę adwentu. Podczas tych uroczystości wystawiano również sztuki teatralne, śpiewano chóralnie i recytowano wiersze. „Mam teraz 60 lat, ale lata młodości, a zwłaszcza piękne chwile spędzone w stowarzyszeniu dziewczęcym, pozostają w mojej pamięci do dziś” – wyznaje pani Frieda Riemann, z domu Dreger, która uprzejmie przesłała nam szczegółowe informacje.

A teraz nazwiska osób przedstawionych na zdjęciu. Po nazwisku panieńskim podajemy nazwisko po ślubie. W górnym rzędzie od lewej do prawej: Olga Melzer, z domu Schulz, Olga Seifert, z domu Schulz, Lydia Seifert, która zmarła, Alma Melzer, z domu Hoffmann, Klara Rohrbäch, z domu Baumstark, Olga Raczynski, z domu Reimann, Marta Seidlitz, z domu Vogt, Elfriede Wolbert, z domu Bernhardt, Melanie Schöps, która zmarła. - Drugi rząd stojący: panna Gastring, imię męża nieznane, Hulda Lange, mężatka, imię nieznane, Else Lange, mężatka, imię nieznane, Selma Wenzel, mężatka Hauser, Frieda Wenzel, mężatka Fröhnel, Amanda Dürrschmidt, mężatka Dreger, AIma Bernstein, mężatka Jensch, Helene Schütz, zam. Pilz, Marta SchuIz, zam. Schuütz, Dorothea Hirsekorn, zam. Dümmel, Olga Dathe, zam. Schmalz, Amanda Schwarz, zam. Schwarz, Ella Richard, zam. nieznana, Ella Römer, zam. Dreger.

Stoją od lewej: Frieda Dreger, zam. Riemann, Ruth Rohrbach, pozostała niezamężna, Alma Dathe, zam. Seifert, Anna Dümmel, niezamężna, kierowniczka pani Elisabeth Schmidt, Berta Beer, niezamężna, Anna Dathe, niezamężna, Alma Dümmel, zam. Holtz, Leokadie Holtz, zam. Prokop. - Dolny rząd siedzący: Anna Römer, zam. Witmann, Lydia Räuber, zam. nieznana, Charlotte Kresse, zam. nieznana .. Johanna Ludwig, zam. Heidrich, Selma Seher, zam. Fröhnel, Amalie Linke, zam. Kreschel, Lydia Noll, zam. nieznana.

Jak widać, dziewczęta nosiły wówczas, a było to 36 lat temu, sukienki o długości trzech czwartych. Niektóre miały również futrzane kołnierze. Była to wówczas moda jesienna... a właściwie nie było to tak dawno temu...

                                     DIE JUNGFRAUEN VON KONSTANTYNÓW

Wir bringen heute eine Aufnahme des Jungfrauenvereins von Konstantynow bei Lodz, die im Herbst des Jahres 1927 gemacht wurde. Sie wird richt nur für die Konstantynower eine Hebe Erinnerung sein. Denn solche Vereine wie ein Jungfrauenverein waren über die Grenzen der jeweiligen Gemeinde hinaus bekannt. Das Bild Verdanken wir der Landsmännin Elfriede Bernhardt, geb. Wolbert, in Eames Way, Marshfield Mass.. USA, früher Konstantynow, Goethestraße 9, die es von einer Verwandten aus Polen erhielt. Ihre Freude darüber war so groß, daß sie auch alle anderen Heimat bekannten an dieser Freude teilhaben lassen möchte.

Der Jungfrauenverein wurde etwa , im Jahre 1910 gegründet. Leiterin war Frau Pastor Elisabeth Schmidt. Die Jungfrauen kamen jeden Sonntag um 16.00 Uhr zu einer kurzen Andacht zusammen. Jeden Mittwoch um 20.00 Uhr war im Gemeindehaus Handarbeitsstunde. die gern besucht wurde. Auch ein Chor existierte, den Kantor Rohrbach letete; - die Mädchen sangen dreistimmig. Der Verein veranstaltete auch nete Teeabende. Besonders gern besucht wurde das Stiftuntungsfest am 1. Advent. Zu diesem Fest wurden .auch Theaterstücke aufgeführt, Chorgesänge und Gedichte vorgetragen. "Ich bin jetzt 60 Jahre, aber die Jugendjahre und besonders die schönen Stunden im Jungfrauverein sind mir noch heute in lebendigster Erinnerung", bekennt Frau Frieda Riemann. geb. Dreger, die uns freundlicherweise die näheren Angaben übersandte.

Nun die Namen der Dargestellten. Auf den Mädchennamen lassen wir den Namen nach der Verehelichung folgen. In der oberen Reihe stehen von Inks nach rechts: Olga Melzer, verheiratete Schulz, Olga Seifert, verh. Schulz, Lydia Seifert, die verstorben ist, Alma Melzer, verh. Hoffmann, Klara Rohrbäch, verh. Baumstark, Olga Raczynski, verh. Reimann, Marta Seidlitz, verh. Vogt, Elfriede Wolbert, verh. Bernhardt, Melanie Schöps, die verstorben ist. - Zweite Reihe stehend: Frl. Gastring, Name des Mannes unbekannt, Hulda Lange, verh. unbekannt, Else Lange, verh. unbekannt, Selma Wenzel, verh. Hauser, Frieda Wenzel, verh. Fröhnel, Amanda Dürrschmidt, verh. Dreger, AIma Bernstein, verh Jensch, Helene Schütz, verh. Pilz, Marta SchuIz, verh. Schuütz, Dorothea Hirsekorn, verh. Dümmel, Olga Dathe, verh. Schmalz, Amanda Schwarz, verh. Schwarz, Ella Richard, verh. unbekannt, Ella Römer, verh. Dreger.

Slitzend, dritte Reihe von oben: Frieda Dreger, verh. Riemann, Ruth Rohrbach, ledig geblieben, Alma Dathe, verh. Seifert, Anna Dümmel, unverheiratet, Leiterin Frau Elisabeth Schmidt, Berta Beer, unverheiratet, Anna Dathe, unverheiratet, Alma Dümmel, verh. Holtz, Leokadie Holtz, verh. Prokop. - Untere Reihe sitzend: Anna Römer, verh. Witmann, Lydia Räuber, verh. unbek., Charlotte Kresse, verh. unbek .. Johanna Ludwig, verh. Heidrich, Selma Seher, verh Fröhnel, Amalie Linke, verh. Kreschel, Lydia Noll, verh. unbekannt.

Wie man. sieht, trugen die Mädchen damals, es sind jetzt 36 Jahre her, dreiviertellange Kleider. Manche hatten auch Pelzkragen. Das war zu jener Zeit die Herbstmode ... und es ist eingentlich noch gar nicht so lange her ...