Zielona Góra staje się wielkim placem budowy, nowe domy jednorodzinne powstają jak grzyby po deszczu. Przyłączenie do gminy Andrespol widać gołym okiem, gaz, nowy asfalt. Myślę, że nowi mieszkańcy tej pięknie położonej wsi, chcieliby dowiedzieć się o historii tych terenów. Sporo na moim blogu zamieszczałem o historii z okresu 1 Wojny Światowej, teraz sięgam poczatków, tzn. założenia przez osadników z Württembergii po północnej stronie rzeczki Miazgi wsi o nazwie Grünberg.
Kopalnią wiadomości o nowopowstających wsiach na przełomie XVIII/XIX wieku jest książka Otto Heike: 150 JAHRE SCHWABENSIEDLUNGEN IN POLEN 1795-1945.
Na stronach 127-130 jest zamieszczony materiał o Zielonej Górze, postanowiłem go przetłumaczyć i zaprezentować na moim blogu. W październiku ubiegłego roku zamieściłem 1 część tego materiału na tym blogu:
Zielona Góra - Grünberg - Gmina Andrespol - Otto Heike - 150 Jahre Schwabensiedlungen in Polen 1795-1945 - cz.1
Niezwykła jest liczba dzieci w rodzinach imigrantów. W każdej rodzinie było średnio 7 dzieci, w rodzinie Küstów nawet 9 dzieci. Na zimę 1804/05 osadnicy otrzymali 992 Rth. 6 g. Gr., ponadto otrzymali 306 Rth. 6 g. Gr. na ziarno siewne, 80 Rth. na budowę schronów ewakuacyjnych i 384 Rth. na paszę dla bydła.
Opracowany przez podległe władze plan rozliczeń został szybko potwierdzony przez Departament Finansów. Wykonanie budynków, które miały być wzniesione na koszt państwa, jak we wszystkich innych koloniach, zlecono firmie Biedermann. Koszt domu mieszkalnego (30 stóp długości, 26 stóp głębokości i 6 stóp wysokości) został oszacowany na 308 RTH. 19 g. Gr. Stodoła i stajnia, mieszczące się w jednym budynku, miały kosztować 361 rth. Dla wszystkich zagród łącznie kosztorys wynosił 5282 Rth. 16 g. Gr. Do tego dochodziły koszty studni. Studnia miała mieć 30 stóp głębokości i 4,5 stopy średnicy oraz być wyposażona w trzon zwodzony. Zaproponowana przez osadników nazwa Grünberg została zaakceptowana przez władze. Wszystko to miało miejsce na przełomie lipca i sierpnia 1805 roku.
Tempo prac budowlanych w nowej osadzie zostało poważnie zahamowane przez wydarzenia, które dotknęły państwo pruskie. Na przykład kontrakt budowlany z Biedermannem został zawarty dopiero 30 września 1805 roku. W związku z zaistniałą sytuacją przedsiębiorca budowlany zabezpieczył się już w ten sposób, że "ukończy budynki za podaną cenę w planowanym terminie do sierpnia 1807 r. tylko wtedy, gdy pieniądze zostaną mu wypłacone w trzech przewidzianych terminach". Ze względu na późną porę roku, prace budowlane nie mogły rozpocząć się w 1805 roku: Dlatego też osadnicy musieli spędzić drugą zimę w schroniskach awaryjnych. Latem 1806 r. stodoły zostały ukończone, ale ledwo rozpoczęto budowę domów, gdy Prusy upadły, a administracja pruska wycofała się z praktycznie nieistniejącej już prowincji Prusy Południowe.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bemerkenswert ist der Kinderreichtum der eingewanderten Familien. Durchschnittlich zählte jede familie 7 Personen, die Familie Küst hatte sogar 9 Kinder. Den Siedler wurden für den Winter 1804/05 an Zehrgeldern 992 Rth. 6 g. Gr. bewilligt, außerdem erhieltem się 306 Rth. 6 g. Gr. für Saatgetreide, 80 Rth. zur Errichtung der Nothütten und 384 Rth. für Viehfutter.
Der von den untergeordneten Behörden ausgearbeitete Siedlungsplan wurde vom Finandepartement schnell bestätigt. Mit dem bau der Gebäude, die wie in allen anderen Kolonien auf Staatskosten errichtet werden sollten, wurde der Bauunternehmer Biedermann aeauftragt. Die Kosten eines Wohnhauses (30 Fuß lang, 26 F. Tief und 6 F. Hoch) wurden mit 308 RTH. 19 g. Gr. berechnet. Schune und Stall, in einem Gebäude untergerbacht, sollten 361 Rth. kosten. Für alle Gehöfte zusammen betrug der Kostenanschlag 5282 Rth. 16 g. Gr. Hinzu kamen die Kosten für die Brunnen. Ein Brunnen sollte 30 Fuß tief sein und 4 ½ Fuß im Durchmesser haben und mit einem Ziehschwengel versehen sein. Der von dem Siedlern vorgeschlagene Name Grünberg wurde von der Behörde gutgeheißen. All dies ereignete sich in den Monaten Juli/August 1805.
Der Gang für Aufbauarbeit in der neuen Siedlung wurde durch die über den preußischen Staat hereingebrochenen Ereignisse stark beeinträchtig. So wurde z. B. der Bauvetrag mit Biedermann infolgedessen erst am 30 September 1805 abgeschlossen. Der Bauunternehmer sicherte sich darin angesichts der entstandenen lage bereits insofern ab, als er „ für den angegebenen Preis die Gebäude zum vorgesehenen termin bis August 1807 nur fertigstellen will, wenn ihm das Geld in den vorgesehnen drei Terminen ausgezahlt wird”. Wegen der vorgerückten Jahreszeit konnten die Bauarbeiten im jahre 1805 nicht mehr beginnen: Die Siedler mußten daher den zweiten Winter ebenfalls in Nothütten zubringen. Im Laufe des Sommers 1806 wurden zwar die Scheunen fertiggestellt, der Bau der Wohnhäuser war jedoch beim Zusammenbruch Preußens und bei Abzug der preußsischen Verwaltung aus der inzwischen praktisch nicht mehr existierenden Provinz Südpreußen kaum erst begonnen worden.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz